Fimmtudagur, 31. janśar 2008

Hvernig viš bętum netfangi ķ nafnaskrįlistann ķ Outlook Express meš skjįlesara

Ég įkvaš aš taka saman eitthvaš af žeim leišarvķsum sem ég hef skrifaš og skella žeim hérna inn. Ķ eftirfarandi tilviki er mišaš viš eftirfarandi uppsetningu: Windows XP meš ķslensku višmóti, skjįlesari og venjulegt 101 lyklaborš.

Ķ dag ętlum viš aš kanna hvernig viš bętum netfangi inn ķ Nafnaskrįlistann ķ Outlook Express póstforritinu.Til žess munum viš nota eftirfarandi lykla.Viš byrjum į aš stašsetja okkur į lyklaboršinu meš rétta fingrasetningu, vinstri vķsifingur į F lyklinum og hęgri vķsifingur į J lyklinum.Fyrst er žaš B lykillinn, eins og ķ Bjarni. En žann lykil finnum viš meš žvķ aš fęra vinstri vķsifingurinn nišur um eina röš og žį erum viš į V lyklinum. Nęsti lykill til hęgri viš V er B lykillinn.Vinstri Control, en hann er nešst ķ vinstra horni lyklaboršsins.Vinstri Shift, er beint fyrir ofan Vinstri Control.Dįlklykillinn, er tveimur lyklum fyrir ofan vinstri shift. Aušveldast er aš finna hann į eftirfarandi hįtt. Ef viš finnum vinstri shift, förum sķšan upp um eina röš žį erum viš į hįstafalįs lyklinum. Sķšan upp um eina röš ķ višbót og žį erum viš į dįlklyklinum.Vinstri alt lykilinn, en hann finnum viš meš žvķ aš lįta vinstri žumalfingur vera į bilstönginni, fęra hann sķšan til vinstri og fyrsti lykillinn vinstra megin viš bilstöngina er vinstri alt lykillinn.

Örvalyklar, lķklega óžarft aš fara nįnar śt ķ stašsetningu į žeim.

Hęgri alt lykillinn, en hann finnum viš meš žvķ aš lįta hęgri žumalfingur vera į bilstönginni og fęra hann sķšan til hęgri. Fyrsti lykillinn hęgra megin viš bilstöngina er einmitt hęgri alt lykillinn.Q lykillinn. Hann finnum viš meš žvķ fęra vinstri litlafingur upp um eina röš, žį erum viš stašsett akkśrat į Q lyklinum.Einnig munum viš nota fęrslulykilinn.Viš byrjum į aš opna Outlook Express. Žegar žaš er opiš žį finnum viš B lykilinn meš vinstri vķsifingri. Viš styšjum ekki į hann strax.Žvķ nęst fęrum viš hęgri hendina undir vinstri hendina og finnum vinstri control į vinstri shift. Viš styšjum į žį bįša og höldum žeim nišri og um leiš styšjum viš į B lykilinn. Žar meš opnast gluggi sem heitir: Nafnaskrį Main Identity.Skjįlesarinn segir nś: Nafnaskrį Main Identity auš lķna ritvinnslusvęši.Ķ žessarri nafnaskrį er hęgt aš vista nöfn og netföng.Skjįlesarinn segir: "auš lķna ritvinnslusvęši", vegna žess aš viš erum sjįlfkrafa stašsett ķ leitarreit. Eša sem sagt reit žar sem viš getum skrifaš nafn og lįtiš leita aš žvķ ķ nafnaskrįnni. Viš ętlum ekki aš gera žaš nśna.

Fyrst žurfum viš aš bęta viš nżju netfangi. Til aš gera žaš žurfum viš aš fara ķ Skrį fellivalmyndina. Viš fęrum okkar į hana meš žvķ aš styšja einu sinni į vinstri alt lykilinn. Žį segir skjįlesarinn: "skrį valmyndarein".

Žar sem žetta er fellivalmynd žį žurfum viš aš fella hana nišur, en žaš gerum viš meš žvķ aš styšja einu sinni į örvalykil nišur. Um leiš og viš gerum žaš žį segir skjįlesarinn: "Ör nišur, skrį valmynd, Nżr tengilišur... Ctrl+N". Žar meš erum viš kominn į réttan staš til aš bęta viš nżjum tengiliš. Viš styšjum žvķ į fęrslulykilinn nśna.Um leiš og viš gerum žaš žį opnast nżr gluggi sem heitir: Eiginleikar.

Skjįlesarinn segir nś: "Eiginleikar, heiti eiginleikablaš, fęra skal inn nafn og póstupplżsingar um žennan tengiliš hér, Fornafn, auš lķna ritvinnslusvęši".

Viš erum sem sagt bśin aš opna gluggann til aš skapa nżjan tengiliš og viš erum stašsett ķ glugga sem heitir eiginleikar, flipa sem heitir: Heiti og erum ķ ritvinnslusvęši sem heitir: Fornafn:. Nśna eigum viš aš skrifa fornafn viškomandi. Um leiš og viš erum bśin aš žvķ žį žurfum viš aš slį į dįlklykilinn.Žar meš fęrumst viš ķ Millinafn möguleikann, ef ekkert er millinafn er skrįš žį mį slį aftur į dįlklykilinn. Svona er haldiš įfram og reitir fylltir śt meš višeigandi svörum žar til komiš er ķ: "Netföng", ritvinnslusvęšiš.Hér į aš skrifa netfang viškomandi. Žaš er skrifaš į samskonar hįtt og og fyrri reitir. Ef viš ętlušum til dęmis aš setja inn netfangiš einhver@einhverjum.is žį myndum viš byrja į aš skrifa: "einhver", en hafa skal ķ huga aš ķ netföngum er ekki hęgt aš nota hįstafi eša sérķslenska stafi.Žegar viš erum bśin aš skrifa "einhver" žį žurfum viš aš skrifa @ merkiš.Viš gerum žaš meš žvķ aš finna hęgri alt lykilinn, halda honum nišri, og styšja sķšan į Q lykilinn. Aš endingu skrifum viš sķšan: einhverjum.is. Žannig aš netfangiš er skrifaš ķ belg og bišu, sem sagt įn nokkurra bila milli orša, įn allra sérķslenskra stafa og bara meš lįgstöfum.Eftir aš viš höfum skrifaš netfangiš žį styšjum viš į fęrslulykilinn.Žar meš bętist netfangiš viš upplżsingar um žann notanda sem viš sköpušum.Žaš skal tekiš fram aš skjįlesarinn segir bara: fęrslulykill žegar žetta er gert, en tölvan setur samt netfangiš inn. Aš endingu žurfum viš bara aš styšja į fęrslulykilinn til aš vista žęr breytingar sem viš geršum og loka žessum glugga um leiš.

 


Leišbeiningar - hugbśnašur | Slóš | | Athugasemdir (0)

Laugardagur, 26. janśar 2008

Fyrstu skrefin į Internetinu meš HAL 8 hugbśnašinum

Ég tók saman grein um hvernig viš vinnum meš HAL skjįlesarann į Internetinu. Žvķ mišur fann ég ekki leiš til aš geyma prentvęna śtgįfu af greininni sjįlfri į žessari vefsķšu en ég į von į žvķ aš hśn birtist į annarri vefsķšu fljótlega. Ég geri žvķ rįš fyrir aš skella inn tengli į žį slóš žegar hśn veršur birt. En innihald greinarinnar er sum sé hér fyrir nešan.

Kynning.

Žessi grein er aš langstęrstum hluta žżšing į leišarvķsi sem birtist į vefsķšu Dolphin Computer Access: „Getting started on the Internet“ (Dolphin Computer Access, 2008). Ég fékk leyfi fyrirtękisins til aš breyta efni ķ leišarvķsinum og bęta viš eftir žvķ sem mér fannst įstęša til. En ég vildi gera reyna aš gera leišarvķsinn/greinina eins ašgengilega nżjum notendum og hęgt var, jafnframt sóttist ég eftir žvķ aš reyndari notendur gętu fundiš efni viš sitt hęfi. Stundum fannst mér ekki nęgjanlegar upplżsingar koma fram ķ upphaflega efninu og stundum helst til of mikiš. Žessu breytti ég eftir žvķ sem mér fannst passa  hverju sinni.

Inngangur.

Veraldarvefurinn er frįbęr uppspretta af upplżsingum. Hvort sem veriš er aš kanna nżjustu fréttir, rannsaka efni sem viš höfum mikinn įhuga į, hlusta į śtvarp eša borga reikninga ķ  bankanum, yfirleitt er hęgt aš finna flest žaš sem viš leitum eftir. Žessar vefsķšur, sem aš veraldarvefurinn samanstendur af, eru oft į tķšum fullar af spennandi efni sem sett hefur veriš fram į skemmtilegan mįta. Fullt af hreyfimyndum ķ öllum stęršum og geršum, stórum og litlum kyrrmyndum og svo nįttśrulega texta. Žaš sem tengir saman allar žessar mismunandi vefsķšur eru svokallašir tenglar. Tenglar, stundum kallašir „linkar“ į slęmri ķslensku, gera okkur kleift aš fęra okkur milli vefsķšna į einfaldan og žęgilegan mįta. Viš virkjum tenglana, eša „smellum“ į žį, og viš erum um leiš flutt yfir į ašra sķšu įn žess aš žurfa aš muna hver slóšin nįkvęmlega er. Slóš, er ķslenskun frį skammstöfuninni: URL: „Uniform Resource Locator“ (http://gbiv.com, 2005). Internetiš samanstendur af heimasķšum, allar žessar heimasķšur hafa sķna eigin slóš, „URL“, ef viš hefšum ekki tenglana žį žyrftum viš aš muna slóšina aš sķšunni og handskrifa žessa slóš inn ķ addressureinina. Tenglar gera žaš aš verkum aš okkur dugir aš „smella“ bara į tenglana og žar meš flytjumst viš beint į višeigandi sķšu įn žess aš žurfa aš leggja į minniš heillanga slóš. Žannig aš vefsķšur innihalda oft spennandi upplżsingar og lķka mikiš af tenglum, en viš žurfum aš geta nżtt okkur, fundiš og lesiš śt śr upplżsingum um tenglana. Viš žurfum aš fį upplżsingar um allt efni į sķšunni, ķ stuttu mįli sagt, en žaš skiptir lķka mįli hvernig žetta efni er boriš į borš og hvernig viš feršumst milli svęša į heimasķšunni. Hérna kemur skjįlesarinn inn ķ myndina, hans višmót og višmót vefsķšunnar. Hvernig gengur okkur aš vinna meš vefsķšuna meš Hal hugbśnašinum? Hér į eftir munum viš fara yfir nokkur af helstu atrišunum til aš hafa ķ huga žegar unniš er meš Hal skjįlesarann į Internetinu.  Įšur en viš formlega byrjum okkar feršalag um leyndardóma Internetsins, žį žurfum viš aš leggja į minniš tvęr ašgeršir, hvernig viš virkjum tengla og hnappa į Internetinu.Viš ręddum ašeins tengla įšan, hvaš tengill gerir: Bżšur okkur upp į aš smella į įkvešinn staš į vefsķšunni til aš fęra okkur yfir į ašra vefsķšu ķ staš žess aš žurfa aš leggja į minniš “slóšina“ aš vefsķšunni. Oft eru tenglar bśnir til į orši ķ samfelldum texta. „Hnappar“ eru svipaš fyrirbęri og tenglar, bśinn hefur veriš til stašur į heimsķšunni fyrir lesendur til aš smella į, žessi hnappur er ķ raun alveg eins og tengill, žvķ ef viš „smellum“ į hann žį erum viš flutt į ašra heimasķšu įn žess aš žurfa aš muna addressuna aš henni, „slóšina“. Žegar viš ręšum žetta į žennan hįtt, žį hljómar žaš svolķtiš ruglingslega. En viš skulum prófa aš fara yfir žetta svolķtiš nįnar. Heimasķša hefur tiltekna „slóš“, ef viš viljum fara į heimsķšu žį žurfum viš aš slį inn „slóš“ hennar ķ addressurein Internet Explorer forritsins og styšja sķšan į fęrslulykilinn/Enter. Hinn möguleikinn, til aš komast į nįkvęmlega sama staš, er aš „smella“ į tengil. Ef aš viš erum į heimasķšu sem heitir www.tolvupuki.is og viljum fara į heimasķšu sem heitir www.pukakaffi.is žį höfum viš nokkra kosti ķ stöšunni. Viš getum munaš slóšina, slóšin ķ žessu tilviki vęri www.pukakaffi.is, eša žį viš getum smellt į hugsanlegan tengil į heimsķšunni www.tolvpuki.is. Žaš er mjög algengt į heimasķšum aš žęr séu meš mikiš af tenglum, og einmitt į žessarri Tölvupśka heimasķšu er tengill yfir į uppįhalds kaffihśsiš hans, Pśkakaffi. Tölvupśkinn hefur žvķ sett inn į sķna heimasķšu tengil yfir į Pśkakaffi heimasķšuna, žetta gerir žaš aš verkum aš viš žurfum ekkert aš muna réttu slóšina, heldur „smellum“ viš bara į tengilinn www.pukakaffi.is og žar meš erum viš flutt į réttan staš. Žessi tengill getur veriš settur upp į žann mįta sem ég hef gert hér, sem hluti af orši, en lķka į mismunandi mįta. Til dęmis sem mynd eša jafnvel „hnappur“. Žaš er nokkuš algengt aš „hnappar“ séu notašir į heimasķšum, en žeir draga nafn sitt af venjulegum hnöppum sem hęgt er aš styšja į, til dęmis dyrabjölluhnöppum. Viš myndum sem sagt žurfa aš „fęra okkur“ į višeigandi „hnapp“ eša „tengil“ į heimasķšuni og „smella“ į hann. Viš förum hér į eftir yfir hvernig viš „fęrum okkur“, en fyrst skulum viš kanna hvaša lykla viš notum til aš virkja žessa hnappa og tengla.

Tenglar og hnappar – flżtilyklar.

Smella į tengil: Enter eša Insert lykillinn.Smella į hnapp: Bilslį. Fyrsta skrefiš ķ įtt aš skilningi į žvķ hvernig viš feršumst um og lesum HTML heimasķšur er aš įtta sig į hvernig „Sżndardepillinn“ virkar ķ HTML višmóti.

Sżndardepillinn

Sį stašur sem er ķ fókus hverju sinni ķ forritinu sem viš erum aš vinna ķ, til dęmis blikkandi bendill į staš į vefsķšu žar sem hęgt er aš skrifa (slķk svęši eru kölluš Edit svęši eša gagnvirk svęši), litbrigši į valmyndinni sem viš erum stašsett ķ, eša punktuš lķna į hnappi į vefsķšu, allt eru žetta dęmi um stašsetningu fókus, segir okkur hvar į skjįnum okkar ašgeršir munu hafa įhrif. Žessi dęmi um stašsetningu fókus eru mikilvęg, žvķ aš Hal skjįlesarinn eltir uppi žessar fókus stašsetningar meš sķnum innbyggša sżndardepil. Viš erum žvķ nśna komin meš nokkur nż orš/hugtök: Sżndardepill, nśverandi stašsetning/fókus. Nśverandi fókus žżšir einfaldlega: „Hvar er bendillinn staddur nśna į žessari heimasķšu?“ Ef ég skrifa staf nśna, kemur hann žį fram ķ Edit svęšinu į heimasķšunni? Til aš geta svaraš žessari spurningu žį verš ég aš vita hvernig nśverandi stašsetning fókussins er. Heimasķšur eru ekki byggšar upp žannig aš viš getum feršast um žęr meš lyklaboršinu eins og ķ Microsoft Word skjali. Žarna, akkśrat į žessum tķmapunkti, förum viš aš įtta okkur į žvķ af hverju Sżndardepillinn er svona mikilvęgur. Hann eltir nefnilega nśverandi fókus og gerir okkur kleift aš vinna meš vefsķšur į lyklaboršinu į mešan ašrir nota mśs. Eins og gefur aš skilja žurfum viš aš lęra į nokkra flżtilykla žannig aš žetta gangi sem best, en til aš byrja strax aš vinna meš vefsķšur žį žurfum viš ekki annaš en örvalyklana og fęrslulykilinn. Sżndardepillinn gerir okkur kleift aš feršast um staši į heimasķšunni sem viš alla jafna getum ekki nema žį meš mśsinni, en viš žurfum aš sjįlfsögšu aš geta gert žaš sama į heimasķšunni og mśsarnotandi. Af žvķ aš Internet Explorer hugbśnašurinn gerir sér ekki grein fyrir žvķ aš žessi sérstaki fókus/depill hefur veriš skapašur af Hal forritinu til aš gera žaš mögulegt fyrir okkur aš feršast um alla staši heimasķšunnar, žį er hann kallašur Sżndardepill. Į ensku śtleggst žaš sem „Virtual Focus“, en skżringin į nafngiftinni er sś aš hugbśnašurinn sem viš erum aš vinna meš gerir sér ekki grein fyrir aš viš séum aš nota öšruvķsi fókus/depil, žaš sér ekki fókusinn sem viš erum aš nota. Žess vegna er hann kallašur Sżndardepill.Besta dęmiš til aš sżna fram į hversu hentugleika Sżndardepilsins er žegar lesnar eru HTML heimasķšur. En žegar feršast er um glugga meš HTML efni, eins og margar heimasķšur eru uppbyggšar, rekumst viš strax į aš žaš er enginn bendill. Žannig aš ekki er hęgt aš notast viš „lifandi depil“ eša lifandi fókus eins og margir kjósa aš kalla žaš. Žegar viš vinnum ķ ritvinnslu hugbśnaši žį er alltaf bendill sem viš getum fęrt upp og nišur sķšuna. Žessi bendill er ķ „lifandi fókus“. HTML heimasķša er sem sagt ekki žannig uppbyggš, žess vegna er naušsynlegt fyrir okkur aš notast viš žennan svokallaša „sżndar depil“. „Sżndar depillinn“ gerir okkur kleift aš feršast um heimasķšuna į sama hįtt og um textaskjal, munurinn er bara sį aš HAL bżr til žennan ašgengismįta fyrir okkur, „Sżndar depilinn“. Viš getum lesiš allar textalķnur į heimasķšunni, viš getum lįtiš HAL lesa fyrir okkur einstök orš, stafa orš og žar fram eftir götunum. Viš getum lķka flutt okkur milli žeirra hluta sem hafa veriš settir inn į heimasķšuna til višbótar viš textann, til dęmis mynda og hnappa, og jafnvel framkvęmt leit į sķšunni aš tilteknu orši! „Sżndardepils“ višmótiš er afar öflug leiš til aš lesa heimasķšur žvķ hśn bżšur okkur upp į svo marga möguleika. Hugtakiš „sjįlfvirkur Sżndardepill“ žżšir aš žaš kviknar sjįlfkrafa į „Sżndardepilinum“ žegar viš förum inn į HTML heimasķšu, en aftur į móti ef aš viš erum aš feršast um heimasķšuna og lendum į reit žar sem hęgt er aš skrifa ķ žį mun fókusinn sjįlfkrafa breytast yfir ķ lifandi, eša venjulegan, fókus til aš getum byrjaš aš skrifa. En hér er gengiš śt frį žvķ aš viš höfum upphaflega veriš ķ „lifandi fókus“. Aftur į móti, ef viš opnum Internet Explorer til aš lesa heimasķšu, feršumst um heimasķšuna og į įkvešnum tķmapunkti lendum į svęši žar sem hęgt er aš skrifa, žį žurfum viš samt sem įšur aš virkja eiginleikan „aš geta skrifaš“ meš žvķ aš styšja į Enter lykilinn. Af hverju žarf aš „virkja“ žennan eiginleika? Žaš er nokkuš sem viš komum aš sķšar ķ žessarri grein. 

Tenglar og hnappar – flżtilyklar.

Kveikja/Slökkva į Sżndardepil: Vinstri Control og 4.Fęra sig til vinstri um einn staf žegar viš erum stašsett ķ textalķnu: Ör til vinstri.Fęra sig til hęgri um einn staf žegar viš erum stašsett ķ textalķnu: Ör til hęgri.Fęra sig til vinstri um eitt orš: Vinstri Control og ör til vinstri.Fęra sig til hęgri um eitt orš: Vinstri Control og ör til hęgri.Fęra sig fókus upp um eina lķnu: Ör upp.Fęra fókus nišur um eina lķnu: Ör nišur.Fęra fókus til byrjun lķnu: Heim.Fęra fókus til enda lķnu: Endir.Fęra fókus efst į heimasķšuna sjįlfa: Vinstri Control og Heim.Fęra fókus nešst į heimasķšuna sjįlfa: Vinstri Control og Endir.Fęra fókus į nęsta tengil į heimasķšunni: TAB.Fęra fókus į fyrri tengil: Vinstri Shift og TAB.

Texti, dįlkar og töflur

Dolphin fyrirtękiš hefur lagt mikla vinnu ķ aš snķša til žaš višmót sem viš vinnum meš į Internetinu, sem og einnig žegar viš lesum dįlka og töflur. Aš lesa texta sem er stašsettur inni ķ töflu į aš ganga jafn vel fyrir sig og aš lesa allan annan texta. Viš byrjum aš lesa ķ žeim dįlki sem er stašsettur lengst til vinstri og fęrumst svo sjįlfkrafa yfir ķ nęsta dįlk hęgra megin žegar viš erum bśin meš fyrsta dįlkinn. Žannig aš žetta gerist mikiš til sjįlfvirkt og alls ekki vķst aš allir notendur yfir höfuš įtti sig į žvķ aš žeir séu staddir ķ töflu yfirleitt. En ef viš erum į annašborš mešvituš um aš viš séum nś stašsett ķ töflu žį eru nokkrir flżtilyklar sem aš viš getum nżtt okkur til aš feršast skjótt um töfluna. Žeir eru ķ samantekt hér aš nešan. Einn af mjög handhęgum eiginleikum ķ Dolphin HAL hugbśnašinum er leitareiginleikinn, viš getum leitaš aš orši į heimasķšunni og fęrt fókusinn beint į oršiš meš žvķ aš notfęra okkur flżtilykla. Žaš sem viš gerum er aš viš styšjum į flżtilykilinn, sem er F3, og skrifum inn oršiš sem viš leitum eftir, aš endingu slįum viš sķšan į Enter. Ef aš oršiš finnst į sķšunni, žį mun skjįlesarinn lesa lķnuna sem aš oršiš er stašsett ķ. Ef viš viljum sķšan halda įfram aš lesa frį žeim punkti žį styšjum viš į ör nišur og höldum įfram. Žannig aš fókusinn flyst sum sé į oršiš sem leitaš er eftir. Meš žvķ aš styšja į F2 eša F4 žį leitum viš eftir fyrri stöšum ķ skjalinu žar sem oršiš hefur komiš fyrir og nęsta staš žar sem oršiš kemur fyrir. Leitaroršiš er vistaš inn ķ HAL, žannig aš ef viš erum į heimasķšunni: www.abcdef.is og leitum eftir oršinu: „Kaffi“ žį mun oršiš „Kaffi“ verša įfram ķ minni HAL. Setjum sem svo aš viš förum žvķ nęst į heimasķšuna: www.12345.is žį žurfum viš ekki annaš aš gera en aš styšja į F4 til aš leita eftir nęsta staš į sķšunni žar sem oršiš: „Kaffi“ kemur fyrir. Ef viš viljum framkvęma nżja leit, žį styšjum viš į F3 og skrifum inn nż leitarskilyrši.

Tenglar og hnappar – flżtilyklar.

Kveikja į leita eiginleikanum: F3.Finna nęsta staš į sķšunni žar sem oršiš kemur fyrir: F4.Finna fyrri staš į sķšunni žar sem oršiš kemur fyrir: F2.Finna nęstu töflu į sķšunni: Dolphin lykill(CAPSLOCK) og Endir lykillinn.Finna fyrri töflu į sķšunni: Dolphin lykill (CAPSLOCK) og Heim lykillinn.Fęra sig nišur ķ nęstu röš ķ töflunni: Ör nišur.Fęra upp um röš ķ töflunni: Ör upp.Fęra sig milli dįlka ķ töflunni: Dolphin lykill (CAPSLOCK) og Ör upp/nišur.

Velja texta, afrita og lķma.

Žegar lesinn er texti į Internetinu, žį gęti komiš upp sį möguleiki aš viš vildum afrita eitthvaš af textanum og lķma inn ķ textaskjal. Til dęmis myndum viš kannski vilja afrita tiltekna tilvitun eša netfang. Jafnvel heila setningu. Til aš framkvęma žessa ašgerš meš lyklaboršinu og HAL žį žarf aš framkvęma žrjįr ašgeršir. En žęr eru: aš velja textann, afrita textann og svo aš lokum aš lķma textann inn ķ textaskjališ okkar. Žetta er gert į eftirfarandi hįtt:1.   Viš stašsetjum fókusinn fyrir framan fyrsta stafinn ķ fyrsta oršinu ķ žeim texta sem viš viljum afrita.2.   Viš styšjum nśna į: Hęgri Control og Heim lykilinn, til aš tilgreina aš héšan eigi aš byrja aš afrita.3.   Viš fęrum fókusinn fyrir aftan sķšasta stafinn ķ textanum sem viš viljum afrita. Žetta gerum viš bara meš örvalyklunum.4.   Viš styšjum nśna į: Hęgri Control og Endir lykilinn. Žar meš erum viš bśin aš merkja textann sem skal afrita.5.   Viš afritum nś textann meš žvķ aš styšja į: Vinstri Control og C.6.   Nęst opnum viš textaforritiš sem viš viljum nota, til dęmis Microsoft Word.7.   Viš lķmum nśna textann inn ķ skjališ meš žvķ aš styšja į: Vinstri Control og V.Žaš meš er ferlinu lokiš, nśna hafa žęr upplżsingar sem afritašar voru veriš lķmdar inn ķ skjališ. Ef žś vilt geta fariš yfir hvaša texta žś varst aš afrita, lesa hann yfir įšur en aš žś lķmir hann inn ķ skjališ, žį er žaš hęgt į einfaldan mįta meš žvķ aš nżta sér: „Selection virtual focus mode“. Žessi hamur, ef svo mį kalla, hindrar žaš aš sżndardepillinn fari annaš į sķšunni nema til žess stašar žar sem textinn var afritašur. Til aš virkja žetta višmót žį styšjum viš į: Vinstri Control, Vinstri Shift og mķnus hnappinn į nśmerķska lyklaboršinu. Fyrir žį sem nota feršatölvu įn nśmerķsk lyklaboršs og vinna meš „Function“ lyklaboršs uppskipuninni, žį er flżtilykillinn: Vinstri Control, Vinstri Shift og F4. Til aš hętta sķšan ķ žessu višmóti žį styšjum viš į: Mķnus į nśmersķska lyklaboršinu, eša: F4, ef viš erum aš nota „Function“ lyklaboršs uppskipunina.Žaš er lķka rétt aš benda į, aš ef viš viljum einfaldlega fį allan texta sem stendur į heimasķšunni afritašan og lķmdan inn ķ sér skjal, žį er einfaldast aš nota flżtilykilinn: Vinstri Control og A. Žegar stutt er į žessa lyklasamsetningu žį veršur allur texti į heimasķšunni valinn, žį er bara eftir aš afrita hann meš žvķ aš styšja į Control og C og svo lķma hann inn ķ skjališ meš žvķ aš styšja į Control og V. 

Merkingar į myndum į vefsķšum.

ALT-merkingar er sletta śr ensku. ALT, er skammstöfun fyrir oršiš: Alternate, sem žżšir: aš koma ķ stašinn fyrir, eša: ķ staš einhvers. ALT-merkingar eru stundum notašar žegar myndir eru settar inn į vefsķšur. Tilgangurinn meš žeim er aš koma meš lżsingu į žvķ hvaš er į myndinni sem hefur veriš sett inn į sķšuna. Žetta žżšir aš žegar viš erum meš fókusinn į myndinni, og hśn hefur ALT-merkingu, žį mun skjįlesarinn lesa fyrir okkur žessa lżsingu. Sem dęmi, viš förum inn į vefsķšu og žar eru nokkrar myndir af vörum sem eru til sölu. Fyrsta varan er forlįtur lešurstóll. Ef aš žaš er ekki lżsandi texti undir myndinni, eins og til dęmis: „Forlįtur lešurstóll, sérlęga žęgilegur“, žį vitum viš ekki hvaš er ķ raun veriš aš bjóša okkur upp į. Meš žvķ aš setja inn ALT-merkingu į myndina af stólnum svohljóšandi: „Mynd: Brśnn lešurstóll“, eša bara:“Brśnn lešurstóll“ žį leikur enginn vafi į žvķ hvaš er veriš aš fjalla um. Žaš leikur ekki nokkur vafi į žvķ aš žiš eigiš eftir aš koma inn į heimasķšu žar sem texti, svipašur eftirfarandi dęmi, į aš segja allt sem segja žarf:„Eins og sést į žessari mynd žį voru menn hissa žegar žessi mašur kom į fundinn“. Svo žegar viš fęrum fókusinn į myndina, žį segir skjįlesarinn: „IMG344321.JPG“.Žaš žarf ekki aš fara mörgum oršum um žaš hversu ergilegt getur veriš aš lesa svona heimasķšur. Fyrirtęki ķ dag, altént einhver žeirra, eru oršin mešvituš um mikilvęgi žess aš hafa lżsandi texta annaš hvort undir sķnum myndum eša žį notfęra sér ALT-merkingar į myndum sķnum. Ķ dęminu hérna įšan žį hefši veriš hęgt aš setja inn ALT-merkingu į myndina, til dęmis svohljóšandi: „Mynd:Jón Jónsson“. Annaš algengt dęmi er žegar myndir eru notašar sem tenglar. Žaš er til dęmis sett inn mynd į heimasķšu, myndin er af texta žar sem stendur: „smella hér“. Žar sem skjįlesarinn getur ekki lesiš myndir, og textinn į myndinni er ekki hrįr texti heldur ašeins mynd af texta, žį les hann bara slóšina sem tengillinn vķsar į. Žannig aš viš heyrum ekki: „smella hér“, heldur: http://www.fyrirtaeki-x.is/starfsmenn/deildarstjorar/jonjonsson.html. Žetta er aš sjįlfsögšu mjög svekkjandi en samt sem įšur stašreynd. Ein stęrsta hindrunin hjį nżjum notendum talgervla sem ętla sér aš fara aš skoša Internetiš er einmitt žetta grķšarlega magn af upplżsingum sem viršist ekki vera ķ neinu samhengi viš žeirra vęntingar af upplifuninni viš aš skoša netiš. Žegar žś heyrir ekkert annaš en: http:www og svo framvegis, į sķšu eftir sķšu eftir sķšu įn lżsandi texta žį getur veriš snśiš aš vera žolinmóšur. Žess vegna er mjög mikilvęgt žegar viš förum aš lesa heimasķšur aš viš séum mešvituš um hve mikill munur getur veriš į ašgengileika žeirra. Ekki bara meš tilliti til hversu mikiš af upplżsingum skjįlesarinn les fyrir okkur, heldur lķka hversu skiljanlegar žessar upplżsingar eru ķ raun og veru.

Form śtfyllt į Internetinu.

Fyrir utan texta, myndir og tengla, žį geta vefsķšur lķka innihaldiš svokölluš form. Oršiš form, ķ žessu samhengi, er notaš yfir svęši į vefsķšunni žar sem viš getum įtt gagnvirk įhrif. Sem dęmi um žau svęši sem um ręšir eru: svęši žar sem viš getum skrifaš texta į vefsķšunni, til dęmis ķ leitarvélum og svokölluš: Check box, žar sem viš getum sett hak fyrir framan textalķnu til aš tilgreina val okkar į einum möguleika af žeim žrem sem gętu veriš ķ boši. Önnur dęmi eru til dęmis: śtvarpshnappar. Žś ert vęntanlega aš velta fyrir žér: „Hvaš ķ ósköpunum er śtvarpshnappur?“ Jś, žaš er nś rökrétt skżring į žessari nafngift. Hśn er sś aš į gömlu vištękjunum žį voru einvöršungu hnappar sem hęgt var aš styšja inn og ef stutt var į einn hnapp žį hrökk annar śt. Sem sagt ekki hęgt aš vera meš bįša hnappana inni samtķmis. Śtvarpshnappar į Internetinu virka eins, žś įtt aš tilgreina val žitt į einhverju einu og ekki er hęgt aš velja um fleiri en eitt atriši. Öfugt viš: „Check box“ śtfęrsluna. Žar getum viš sett hak viš mörg atriši, til dęmis ef viš vęrum aš svara spurningalista um okkar įhugasviš žį myndum viš jafnvel velja fleiri en einn möguleika til aš tilgreina okkar įhugasviš, kannski: tölvur, tónlist og hreyfing. „Check box“ formiš bżšur okkur upp į žetta. En ef aš śtvarpshnappar vęru notašir ķ sama dęmi, žį gętum viš bara vališ eitt af žessum atrišum: tölvur eša tónlist eša hreyfingu, en aldrei fleiri en eitt atriši žvķ ef viš reyndum aš setja hak viš annan möguleika lķka žį fjarlęgist sjįlfkrafa hakiš śr žeim möguleika sem viš völdum fyrst. Žegar viš sķšan vinnum meš form af žessu tagi žį notum viš jafnan bilslįna. Žaš er aš segja aš žegar fókusinn er į žeim möguleika sem viš viljum gjarnan velja, sem sagt setja hak viš, žį styšjum viš į bilslįnna til aš setja hak į žennan staš ķ forminu, eša til aš styšja į žennan śtvarpshnapp. Svęši žar sem viš getum skrifaš inn texta, eins og ķ leitarvélum, virka ašeins öšruvķsi. Ķ staš žess aš styšja į bilslįna til aš virkja svęšiš, žį žurfum viš aš nota annan lykil til aš gera okkur kleift aš geta byrjaš aš skrifa. En žaš er Enter lykilinn. Um leiš og viš styšjum į Enter žį segir skjįlesarinn: „sjįlfvirkur gagnvirkur hamur, auš lķna ritvinnslusvęši.“ Stundum segir hann lķka nafniš į svęšinu, eins og til dęmis: „leita“ ef aš leitarvélarreitnum sem viš erum aš vinna meš hefur veriš gefiš žaš nafn. Ef viš tökum sem dęmi ašgengi aš heimabönkum, žį žurfum viš žar aš gefa upp notendanafn og lykilorš til aš geta komist inn ķ bankann okkar. Žį er ekki óalgengt aš reiturinn sem viš eigum aš skrifa notendanafniš okkar ķ hafi beinlķnis veriš gefiš nafniš: „Notendanafn“. Slķkar nafngiftir aušvelda alla vinnslu meš formiš žar sem aš žaš er skiljanlegra aš heyra: „sjįlfvirkur gagnvirkur hamur, notendanafn, auš lķna ritvinnslusvęši“. Žetta eru lķklega algengustu formin sem viš žurfum viš aš vinna meš į Internetinu ķ dag. En žaš eru nįttśrulega til fleiri geršir eins og gefur aš skilja.

Macromedia Flash efni.

Žegar viš rekumst į Flash hnapp į heimasķšu sem HAL greinir, en žaš er nś žvķ mišur ekki alltaf žannig aš HAL greini žetta į žennan hįtt, žį segir skjįlesarinn: "Embedded Flash Object". Til aš virkja, sem sagt smella, į žennan hnapp og žannig kalla fram upplżsingarnar žį styšjum viš į: "Bilslįna". Ef viš tökum sem dęmi You Tube myndbönd sem stundum eru fléttuš inn ķ heimasķšur, žį getum viš spilaš myndbandiš meš žvķ aš styšja į bilslįna.  En žegar viš komum aš heimasķšum sem eru byggšar upp ķ Flash, žó ekki sé nema einhver hluti sķšunnar smķšašur į žennan hįtt, žį žurfum viš aš geta feršast milli möguleika/lķna ķ flash višmótinu. Žaš gerum viš meš žvķ aš styšja į Dolphin lykilinn og F. Sjįlfgefin stilling ķ HAL og Supernova er aš Dolphin lykillinn sé: "CAPSLOCK". Žannig aš viš myndum sem sagt styšja į CAPSLOCK og F, til aš geta sķšan notaš örvalyklana til aš feršast milli möguleika/lķna inni ķ Flash višmótinu.Sķšast en ekki sķst er žaš Anti-stutter eiginleikinn ķ HAL. Anti-stutter, anti-stam eiginleikinn, (en skelfileg žżšing hjį mér <bros>) gerir žaš aš verkum aš HAL og Supernova hętta aš fylgjast meš uppfęrslum/breytingum į višmótinu į heimasķšunni. Žaš hafa vafalķtiš einhverjir lent ķ žvķ aš vera į heimasķšu eins og www.mbl.is og skjįlesarinn byrjar ķ sķfellu aš lesa upp sömu auglżsinguna aftur og aftur og ekki viršist vera mögulegt aš halda įfram aš lesa venjulegan fréttatexta. Žetta er lķklega vegna žess aš žaš er Flash auglżsing į sķšunni, kannski frį einhverjum bankanum, sem er ķ lśppu. Byrjar alltaf aš spila aftur og aftur sama myndbandiš. Skjįlesarinn reynir aš lįta okkur vita af žessum upplżsingum, en žaš veršur į kostnaš textans sem viš erum nś žegar aš lesa. Ķ slķkum tilvikum getur veriš hagkvęmt aš hafa į bak viš eyraš aš viš getum slökkt į žessum eilķfu tilkynningum um aš nżjar upplżsingar hafi birst į skjįnum meš žvķ aš virkja/afvirkja žennan anti-stutter eiginleika. Žetta er hagkvęmast aš gera meš flżtilykli: "Vinstri Control og 6". Skjįlesarinn segir žį: "Kveikt/slökkt į anti-stutter". Žetta eru helstu atrišin sem žarf aš hafa ķ huga žegar unniš er meš Flash višmóti į vefsķšum meš Dolphin vörum.

Sérsnišnir flżtilyklar fyrir sżndardepilinn į vefsķšum.

Hér fyrir ofan hafa komiš fram upplżsingar um hina żmsu flżtilykla. Sem dęmi, aš TAB lykillinn flytji žig milli tengla eša forma en sleppi öllum hrįum texta žar į milli, hvort sem žś ert staddur ķ lifandi fókus eša sżndarfókus. En einnig eru til sérsnišnir flżtilyklar fyrir HTML višmótiš į vefsķšum. Hugmyndin meš žessum lyklum er aš bjóša okkur upp į žann möguleika aš vafra ķ gegnum vefsķšuna į sem hagkvęmastan hįtt, žaš er aš segja gera okkur kleift aš fara beint yfir ķ tiltekinn hluta sķšunnar į sem skemmstum tķma ķ staš žess aš žurfa aš vafra ķ gegnum hana alla meš örvalyklunum. Eitt er žó rétt aš hafa ķ huga žegar nešangreindar upplżsingar eru lesnar. Žegar viš lesum vefsķšu ķ fyrsta skipti žį er skynsamlegast aš lesa hana einvöršungu meš örvalyklunum. Įstęšan fyrir žessu er sś aš ef viš ętlum okkur ķ framtķšinni aš geta unniš meš žessa sķšu annaš kastiš žį žurfum viš aš žekkja hana. Žaš žarf ekki annaš en aš styšja į ranga lykla og žar meš getum viš veriš komin į svęši į heimasķšunni sem viš könnumst ekkert viš. Žess vegna veršum viš aš skilja uppbyggingu sķšunnar. Fyrir žį sem eru aš leišbeina öšrum ķ notkun į skjįlesara į netinu žį er žetta ennžį mikilvęgara, žvķ nokkuš algengt er aš leišbeinendur verši hrifnir aš flżtilyklum, sjį fljótt kostina ķ aš geta fęrt fókusinn yfir į tiltekinn staš, žvķ žangaš var nś förinni heitiš į annaš borš. Ef žeir fara sķšan aš kenna žessi vinnubrögš įšur en notandi hefur öšlast fullan skilning į žvķ hvernig vefsķšan er uppbyggš žį getur žessi ašferš skapaš meiri vandręši en hśn leysir. Žvķ ber, aš mķnu mati, aš lķta į žetta svona: Ef hugmyndin er ašeins aš leita eftir tilteknum upplżsingum į heimasķšunni, sem dęmi athuga hvort aš įkvešiš orš kemur fyrir eša eitthvaš ķ žį veru, žį er aš sjįlfsögšu ešlilegt aš notfęra sér flżtilykla til žess arna. En aftur į móti ef žś ętlar žér aš lesa sķšuna reglulega, eins og til dęmis vef www.mbl.is, žį er skynsamlegast aš lesa hana minnst einu sinni yfir meš örvalyklunum til aš įtta sig uppbyggingunni įšur en viš förum aš notfęra okkur flżtileišir. Ég įrétta aš ég į ekki viš allan vefinn ķ žessu sambandi, eins og vef www.mbl.is, heldur ašeins tiltekna sķšu. Eins og kannski forsķšu www.mbl.is. Į žessu er klįr munur eins og gefur aš skilja. En snśum okkur nś aš flżtilyklunum.Žeir eru eftirfarandi: Fęra sig ķ fyrsta ritvinnslusvęši į vefsķšunni: Vinstri Control, vinstri shift og Heim lykillinn.Fęra sig ķ fyrri hnapp į vefsķšu: Vinstri Control og Page Up lykillinn.Fęra sig į nęsta hnapp į vefsķšu: Vinstri Control og Page Down lykillinn.Fęra sig į fyrri texta į vefsķšu (sleppir tenglum): Vinstri Control, Vinstri Shift og ör til vinstri.Fęra sig į nęsta texta į vefsķšu (sleppir tenglum): Vinstri Control, Vinstri Shift og ör til hęgri.Fęra sig į fyrri tengil: Vinstri Control, Vinstri Shift og ör upp.Fęra sig į nęsta tengil: Vinstri Control, Vinstri Shift og ör nišur.Fęra sig ķ fyrri ramma: Vinstri Control, Vinstri Shift og Page Up lykillinn.Fęra sig ķ nęsta ramma: Vinstri Control, Vinstri Shift og Page Down lykillinn. Ķ langflestum tilvikum žį förum viš ekki aš notfęra okkur žessa lykla fyrr en viš skiljum hvernig sķšan sem viš erum aš lesa er uppbyggš. En žegar viš höfum kynnt okkur uppbyggingu sķšunnar, žį koma žessir lyklar aš mjög góšum notum žar sem žeir flżta fyrir okkur ķ allri vinnslu meš sķšunna. Aš finna efni, fęra okkur milli tengla og texta og svo framvegis.  

Dolphin Listavalmyndin.

Hingaš til höfum viš einbeitt okkur aš hinum żmsu möguleikum til aš stżra og vinna meš stjórnun į sżndardeplinum. Žaš er eitt verkfęri ķ višbót sem er vert aš skoša ķ žessu sambandi, en žaš er Listavalmynd Dolphin. Žegar viš erum aš lesa HTML efni žį gerir žessi listavalmynd okkur kleift aš kalla fram tengla, fyrirsagnir, ramma og töflur ķ žar til geršan lista. Listinn er settur upp ķ nżjum glugga sem aš birtist į skjįnum og öllu žvķ efni (tenglar, fyrirsagnir og svo framvegis) sem viš höfum kosiš aš kalla fram er rašaš upp lóšrétt ķ žennan glugga. Viš notum sķšan örvalykla upp og nišur til aš velja śr žeim möguleikum sem aš birtast lóšrétt ķ glugganum. Žetta er einstaklega žęgilegt žegar unniš er meš vefsķšur sem aš viš žekkjum vel. Tökum sem dęmi, viš erum į vefsķšu žar sem  viš vitum aš viš žurfum aš styšja į TAB lykilinn 14 sinnum til aš komast į tengilinn sem viš viljum virkja. Ķ staš žess aš gera žaš, žį styšjum viš į flżtilykil til aš kalla fram listavalmyndina. Styšjum į fyrsta stafinn ķ nafni tengilsins sem viš erum aš leita eftir og žar meš erum viš flutt beint į žann tengil. Žegar viš erum svo stašsett į žeim tengli žį styšjum viš bara į Enter til aš bęši virkja tengilinn og loka žessum Listavalmyndaglugga samtķmis. Žarna er um klįra hagręšingu aš ręša, en einungis ef viš žekkjum sķšuna. Rétt er aš hafa ķ huga ķ žessu sambandi aš tenglunum er sjįlfkrafa rašaš upp ķ TAB röš ķ Listavalmyndinni. Žegar sagt er TAB röš, žį er įtt viš aš tenglunum er rašaš upp ķ sömu röš og viš myndum feršast framhjį žeim meš TAB lyklinum į heimasķšunni. Žess vegna er akkśrat engin hagręšing ķ aš nota Listavalmyndina ef žś ętlar sķšan aš nota örvalykilinn til aš velja žann tengil sem į aš virkja. Hagręšingin kemur ķ žvķ aš formi aš žś žekkir hvaš tengillinn heitir og getir stutt į fyrsta stafinn ķ nafni hans. Žar meš ertu fluttur beint į hann. En viš skulum nś renna yfir hverjir žessir flżtilyklar eru. Žegar talaš er um Dolphin lykilinn hér fyrir nešan, žį er alltaf įtt viš CAPSLOCK lykilinn. Įstęšan fyrir žvķ aš hann er kallašur Dolphin lykill er sś aš Dolphin vill meš žvķ įrétta aš hęgt er aš breyta žvķ hvaša lykill er nżttur sem Dolphin lykillinn, žaš žarf ekki aš vera CAPSLOCK. En svo mį lķka segja aš fįir sjį įstęšu til aš breyta žessari lyklauppsetningu. En hvaš um žaš, snśum okkur aš lyklunum.  Kalla fram lista af tenglum: Dolphin lykill og 1.Kalla fram lista af fyrirsögnum: Dolphin lykill og 2.Kalla fram lista af römmum: Dolphin lykill og 3.Kalla fram lista af tįknum/forritum ķ kerfisbakka (system tray): Dolphin lykill og 4.Kalla fram lista af svęšum į heimasķšunni sem hęgt er aš skrifa ķ: Dolphin lykill og 5. Žessi eiginleiki er sérlega žęgilegur žegar til dęmis er veriš skrį sig inn meš notendanafni og lykilorši inn į vefsķšu, kannski inn ķ bankann žinn. Meš žvķ aš styšja į žessa lyklasamsetningu žį fęršu öll svęšin į vefsķšunni sem hęgt er aš skrifa ķ, žś velur žaš sem viš į og styšur į Enter. Žar meš eru kominn į réttan staš og getur byrjaš aš skrifa žegar stutt hefur veriš į Enter į svęšinu žannig aš skjįlesarinn segi: „sjįlfvirkur gagnvirkur hamur“.Aš sķšustu notum viš sķšan Escape lykilinn, į ķslensku: Lausnarlykill, til aš loka listavalmynd sem er opin en viš höfum įkvešiš aš nota ekki.

Hvaša vafra notum viš į Internetinu?

Dolphin Computer Access męlir meš Internet Explorer žegar lesnar eru vefsķšur žar sem sį vafri bżšur upp į įgętis ašgengismöguleika og einnig vegna žess aš hann er nokkuš stillanlegur. Žumalputta reglan er sś aš keyra nżjustu śtgįfuna af vafranum, en žó er rétt aš hafa ķ huga enska mįltękiš: „Ef žaš er ekki brotiš, ekki žį fara aš gera viš žaš“. Ef aš vafrinn virkar vel og žig viršist ekkert skorta hvaš žaš snertir, žį męli ég aldrei meš žvķ aš uppfęra vafrann bara til aš uppfęra vafrann.Nokkur hagkvęm atriši sem er įgętt aš hafa ķ huga žegar unniš er meš Internet Explorer. Fyrst er žaš stöšureinin, Status Bar į ensku. Žessa rein er hęgt hylja og sżna meš žvķ aš fara ķ Skoša/View valmyndina ķ vafranum. Žegar hśn er höfš sżnileg žį getum lįtiš skjįlesarann lesa upplżsingar af henni fyrir okkur. Til dęmis, ef okkur finnst sem aš vefsķša sé óvenjulengi aš hlaša nišur öllum upplżsingunum sem į henni eiga aš birtast, žį getum viš lįtiš lesa fyrir okkur af stöšureininni hversu mörg atriši eiga ķ raun eftir aš nišurhalast. Hönnušir vefsķšna geta einnig lįtiš įkvešnar upplżsingar birtast į stöšureininni. Į heildina litiš getur veriš hagkvęmt aš kunna į žvķ skil aš lesa stöšureinina. Žetta gerum viš meš flżtilykli, sem er: 2 į nśmerķska lyklaboršinu, en Vinstri Shift og F12, ef viš notum feršatölvu višmót. Hér fyrir nešan eru sķšan nokkrir hagkvęmir flżtilyklar sem gott er aš hafa į bak viš eyraš žegar viš vinnum meš Internet Explorer vafrann. Fęra sig į fyrri sķšu sem var skošuš: Vinstri Alt og ör til vinstri.Fęra sig į nęstu sķšu sem var skošuš (žį gefum viš okkur aš žś hafir fyrst fariš til baka og viljir sķšan aftur fara įfram į žį sķšu sem žś varst staddur): Vinstri Alt og ör til hęgri.Endurhlaša sķšunni: F5.Hętta aš nišurhala efni į sķšuna: Escape (Lausnarlykill).Fara į ašra sķšu, kalla fram opna gluggann: Vinstri Control og O. Hér mį bęta viš aš mörgum žykir žęgilegra aš fęra fókusinn beint addressulķnuna ķ staš žess aš kalla fram nżjan glugga. Viš getum fęrt okkur beint ķ addressulķna, žar sem slóšin į vefsķšunni kemur fram, meš žvķ aš styšja į: Vinstri ALT og D. Um leiš og žetta er gert veršur allur texti ķ sķšunni merktur, eša valinn. Žess vegna žurfum viš ekkert aš žurrka śt, viš byrjum bara strax aš skrifa slóšina aš žeirri vefsķšu sem viš viljum heimsękja og styšjum sķšan į Enter.Fęra žig į žķna upphafssķšu: Vinstri Alt og Heim lykillinn. 

HTML flżtilykla samantekt.

Hér fyrir nešan er samantekt į žeim flżtilyklum sem hefur veriš fjallaš um hér aš ofan. Žessar upplżsingar eru kaflaskiptar eftir efni.

Flżtilyklar til aš virkja žętti vefsķšu.

Virkja tengil ķ sżndardepil: Insert lykill eša Enter.Virkja hnapp ķ sżndardepil: Bilslį.

Sżndardepils flżtilyklar.

Kveikja/slökkva į sjįlfvirkum sżndardepil: Vinstri Control og 4.Fęra sig til vinstri um einn staf: Ör til vinstri.Fęra sig til hęgri um einn staf: Ör til hęgri.Fęra sig til vinstri um eitt orš: Vinstri Control og ör til vinstri.Fęra sig til hęgri um eitt orš: Vinstri Control og ör til hęgri.Fara ķ fyrri lķnu: Ör upp.Fara ķ nęstu lķnu: Ör nišur.Fara ķ byrjun lķnu: Heim lykillinn.Fara ķ enda lķnu: Endir lykillinn.Fara efst į sķšu: Vinstri Control og Heim lykillinn.Fara nešst į sķšu: Vinstri Control og Endir lykillinn.Fęra sig į nęsta tengil: TAB lykillinn.Fęra sig į fyrri tengil: Vinstri Shift og TAB lykillinn.

Fyrirsagnir og flżtilyklar.

Fara į fyrri fyrirsögn: Dolphin lykill og Insert lykillinn.Fara į nęstu fyrirsögn: Dolphin lykill og Delete lykillinn.

Finna og töflu flżtilyklar.

Finna ķ sżndardepil: F3.Finna, fyrri stašur: F2.Finna, nęsti stašur: F4.Fyrri tafla: Dolphin lykill og Heim lykillinn.Nęsta tafla: Dolphin lykill og Endir lykillinn.Feršast um rašir ķ töflum: Ör upp eša nišur.Feršast um dįlka ķ töflum: Dolphin lykill og ör upp eša nišur.

Velja texta į vefsķšum til afritunar.

Velja staš žar sem afritun skal hefjast: Hęgri Control og Heim lykillinn.Velja staš žar sem afritun skal ljśka: Hęgri Control og Endir lykillinn.

Form og flżtilyklar.

Velja, setja hak ķ formiš eša śtvarpshnappinn: Bilslį.Fara ķ gagnvirkan ham: Enter.Hętta ķ gagnvirkum ham: Mķnus į nśmerķska lyklaboršinu.Hętta ķ gagnvirkum ham į žessum staš ķ forminu og fara yfir ķ nęsta form hluta: TAB lykillinn.

Flash efni į vefsķšum.

Skipta yfir ķ sżndardepil višmót til aš hęgt sé aš vafra um flash efni į vefsķšu: Dolphin lykill og F.

Sérsnišnir flżtilyklar fyrir sżndardepilinn.

Fęra sig į fyrsta svęši į vefsķšunni žar sem hęgt er aš skrifa, til dęmis ķ leitarvél: Vinstri Control, Vinstri Shift og Heim lykillinn.Fęra sig į fyrra svęši: Vinstri Control og Page Up.Fęra sig į nęsta svęši: Vinstri Control og Page Down.Fęra sig į fyrri texta hluta (sleppa tenglum): Vinstri Control, Vinstri Shift og ör til vinstri.Fęra sig į nęsta texta hluta (sleppa tenglum): Vinstri Control, Vinstri Shift og ör til hęgri.Fęra sig į fyrri tengil: Vinstri Control, Vinstri Shift og ör upp.Fęra sig į nęsta tengil: Vinstri Control, Vinstri Shift og ör nišur.Fęra sig į fyrri ramma: Vinstri Control, Vinstri Shift og Page Up lykillinn.Fęra sig į nęsta ramma: Vinstri Control, Vinstri Shift og Page Down.

Listavalmynd Dolphin, flżtilyklar.

Listi yfir tengla: Dolphin lykill og 1.Listi yfir fyrirsagnir: Dolphin lykill og 2.Listi yfir ramma: Dolphin lykill og 3.Listi yfir atriši ķ kerfisbakka (system tray): Dolphin lykill og 4.Listi yfir ritsvęši į vefsķšu: Dolphin lykill og 5.

Internet Explorer flżtilyklar.

Fara į fyrri sķšu: Vinstri Alt og ör til vinstri.Fara į nęstu sķšu: Vinstri Alt og ör til hęgri.Endurhlaša efni į sķšu: F5.Hętta nišurhali į efni į sķšu: Escape (lausnarlykillinn).Fęra fókusinn ķ addressulķnuna: Vinstri ALT og D.Kalla fram opna gluggann: Vinstri Control og O.Fara ķ žķna upphafssķšu: Vinstri Alt og Heim lykillinn.

Heimildir.

Berners-Lee, Tim – Fielding, Roy T. – Masinter, Larry (janśar 2005): „Uniform Resource Identifier (URI): Generic Syntax“http://gbiv.com/protocols/uri/rfc/rfc3986.html  Dolphin Computer Access (2008): „Getting started on the Internet“: A „how to“ guide. http://www.yourdolphin.com/online_tutorials.asp?id=2

Leišbeiningar - hugbśnašur | Breytt s.d. kl. 14:20 | Slóš | | Athugasemdir (0)

Föstudagur, 18. janśar 2008

Flash sķšur og Dolphin vörur

Var aš skoša flash heimasķšu J.K. Rowling höfund Harry Potter bókanna, http://www.jkrowling.com Heimasķšan er öll smķšuš meš Flash višmóti žar sem ašgengi hefur veriš haft aš leišarljósi. Ég lenti strax ķ vandręšum meš HAL vegna žess aš ķ hvert skipti sem sķšan uppfęršist, mynd hreyfšist til į skjįnum, žį byrjaši HAL aftur aš tala. Žar sem ég gat ekki ķ fljótu bragši fundiš į heimasķšu Dolphin hvernig ętti aš feršast um Flash heimasķšur žį įkvaš ég aš taka saman nokkrar upplżsingar.

Žegar viš rekumst į Flash hnapp į heimasķšu sem HAL greinir, en žaš er nś žvķ mišur ekki alltaf žannig aš HAL greini žetta į žennan hįtt, žį segir skjįlesarinn: "Embedded Flash Object". Til aš virkja, sem sagt smella, į žennan hnapp og žannig kalla fram upplżsingarnar žį styšjum viš į: "Bilslįnna". Ef viš tökum sem dęmi You Tube myndbönd sem eru fléttuš inn ķ heimasķšur, žį getum viš spilaš myndbandiš meš žvķ aš styšja į bilslįnna.

En žegar viš komum aš heimasķšum sem eru byggšar upp ķ Flash, žó ekki sé nema einhver hluti sķšunnar smķšašur į žennan hįtt, žį žurfum viš aš geta feršast milli möguleika/lķna ķ flash višmótinu. Žaš gerum viš meš žvķ aš styšja į Dolphin lykilinn og F. Sjįlfgefin stilling ķ HAL og Supernova er aš Dolphin lykillinn sé: "CAPSLOCK". Žannig aš viš myndum sem sagt styšja į CAPSLOCK og F, til aš geta sķšan notaš örvalyklana til aš feršast milli möguleika/lķna inni ķ Flash višmótinu.

Sķšast en ekki sķst er žaš Anti-stutter eiginleikinn ķ HAL og Supernova. Anti-stutter anti-stam eiginleikinn, (en skelfileg žżšing hjį mér <bros>) gerir žaš aš verkum aš HAL og Supernova hętta aš fylgjast meš uppfęrslum/breytingum į višmótinu į heimasķšunni. Žaš hafa vafalķtiš einhverjir lent ķ žvķ aš vera į heimasķšu eins og mbl.is og skjįlesarinn byrjar ķ sķfellu aš lesa upp sömu auglżsinguna aftur og aftur og ekki viršist vera mögulegt aš halda įfram aš lesa venjulegan fréttatexta. Žetta er lķklega vegna žess aš žaš er Flash auglżsing į sķšunni, kannski frį einhverjum bankanum, sem er ķ lśppu. Byrjar alltaf aš spila aftur og aftur sama myndbandiš. Skjįlesarinn reynir aš lįta okkur vita af žessum upplżsingum, en žaš veršur į kostnaš textans sem viš erum nś žegar aš lesa. Ķ slķkum tilvikum getur veriš hagkvęmt aš hafa į bak viš eyraš aš viš getum slökkt į žessum eilķfu tilkynningum um aš nżjar upplżsingar hafi birst į skjįnum meš žvķ aš virkja/afvirkja žennan anti-stutter eiginleika. Žetta er hagkvęmast aš gera meš flżtilykli: "Vinstri Control og 6". Skjįlesarinn segir žį: "Kveikt/slökkt į anti-stutter".

Žaš er rétt aš taka žaš fram aš heimasķšan sem ég nefndi hér ķ upphafi, hennar J.K. Rowling, bżšur lķka upp į svokölluš Accessibility Tools, en žaš er tengill į sķšunni. Žar inni er hęgt aš slökkva į żmsum eiginleikum sķšunnar. Svo sem auka hljóšum og hreyfingu yfir sķšuna sem gętu virkaš truflaš į suma notendur.


Leišbeiningar - hugbśnašur | Breytt s.d. kl. 08:10 | Slóš | | Athugasemdir (0)

Žrišjudagur, 15. janśar 2008

Curb Cuts

Rakst į įhugaveršan žįtt į netinu sem mér datt ķ hug aš deila meš ykkur. "Curb Cuts" er sjónvarpsžįttur um ašgengisbśnaš fyrir fatlaša sem er framleiddur af Central Coast Assistive Technology Center. Žįttur nśmer 5 ķ röšinni fjallar um ašgengisbśnaš fyrir sjónskerta žegar unniš er meš tölvum. Nokkrir einstaklingar deila meš okkur hvernig žau notfęra sér CCTV“s og Zoomtext skjįstękkunarhugbśnaš til aš geta starfaš eins mikiš sjįlfstętt og kostur er į heima, ķ skólanum sem og į vinnumarkašanum. Žįtturinn er hér fyrir nešan ķ Flash višmóti, en ég fann ekki ašra śtgįfu af honum, žvķ mišur.

 


Tölvur og tękni | Breytt s.d. kl. 22:12 | Slóš | | Athugasemdir (0)

Fimmtudagur, 3. janśar 2008

Śtgįfa 8.03 af Dolphin hugbśnaši į svipušum tķma og SP1 fyrir Vista

Eins og einhverjir vita žį kom śt ķ desember sl. Release Candidate 1 af Service Pack 1 fyrir Windows Vista. Dophin Computer Access hefur unniš nįiš meš Microsoft, sökum žessa, og vilja meina aš žęr breytingar sem séu ķ farvatninu ķ Vista stżrikerfinu snśi ašallega aš stöšugleika og skilvirkni Vista stżrikerfisins. Svo sem ekkert fréttnęmt viš žaš ķ sjįlfu sér, ekki veitir af segi ég nś bara.

Bśast mį viš aš Supernova 8.03 śtgįfan, sem er smķšuš meš SP1 ķ huga, fari ķ beta prófanir fljótlega hjį prófunarhóp Dolphin. Žessi 8.03 śtgįfa veršur sķšan nišurhalanleg sem frķ uppfęrsla į Dolphin hugbśnašinn hjį žeim notendum sem eru meš 8.x śtgįfu uppsetta į sinni tölvu. En žetta į lķka viš um HAL 8.x śtgįfur.


Tölvur og tękni | Slóš | | Athugasemdir (0)

Žrišjudagur, 11. desember 2007

Vista skrį ķ Daisy skrįarsniši meš Microsoft Word

Ég rakst į spennandi grein įšan um verkefni sem unniš hefur veriš aš undanfariš. En hér er veriš aš fjalla um žann möguleika aš vista skrįr sem viš opnum ķ Microsoft Word ķ Daisy skrįarsniši. Žetta veršur lķtiš višbótarforrit sem hęgt veršur aš nišurhala af heimasķšu Microsoft Office. Žaš veršur spennandi aš sjį hvernig žetta į eftir aš reynast. Hęgt er aš lesa fréttatilkynningu Microsoft į eftirfarandi vefslóš: http://www.microsoft.com/presspass/press/2007/nov07/11-13DaisyPR.mspx

Tölvur og tękni | Slóš | | Athugasemdir (1)

Sunnudagur, 9. desember 2007

Vonandi skįnar Vista stżrikerfiš eitthvaš viš žetta

Nś er Microsoft fljótlega aš senda frį sér Service Pack 1 fyrir Windows Vista, mér til mikillar įnęgju. Eins og ég hef sagt frį įšur žį hef ég keyrt Windows Vista frį žvķ um įramótin og hef aš mörgu leyti oršiš fyrir vonbrigšum. En žau atriši sem hafa fariš mest ķ taugarnar į mér eru:

1. Hrašinn: Vista er talsvert lengur aš vinna en XP, til dęmis bara aš fara ķ "Hibernation" žegar žś lokar skjįnum į feršatölvunni og svo aš ręsa aftur stżrikerfinu žegar žś opnar skjįinn. Žessi ašgerš tekur of langan tķma, aš mér finnst. En žaš er fleira sem vinnur of hęgt. Rétt aš taka fram aš ég er meš nżlega vél sem er talsvert spręk.

2. Žrįšlaus netvandamįl: Žau lögušust hjį mér sķšla sumars meš nżjum driver fyrir netkortiš mitt frį HP. Fram aš žeim tķma žurfti ég alltaf aš endurręsa vélinni ef ég ętlaši aš koma mér ķ samband viš netiš eftir aš hafa fariš ķ "Hibernation" ham.

3. Reklar fyrir hin żmsu tęki og meira af žeim: Žaš er žaš sem vantar nokkuš upp į...............

svona vęri hęgt aš halda įfram hvaš upptalningu į ókostum ķ Vista varšar, en nś į žetta allt aš vera į bak og burt fljótlega. Jś, sjįšu til Service Pack-inn į nefnilega aš laga allt žetta, mešal annars. Hęgt er aš lesa nįnar um hvaš er aš finna ķ žessum Service Pack į žessari slóš: http://technet2.microsoft.com/windowsvista/en/library/417467e7-7845-46d4-85f1-dd471fbc0de91033.mspx?mfr=true 

Žaš er rétt aš hafa ķ huga aš mér sżnist žessi sķša vera sett upp sem rammar, (s.s. sķšan sem tengillinn vķsar į) Viš žurfum aš fęra okkur į milli rammanna til aš geta lesiš sķšuna meš skjįlesara, žvķ aš ķ vinstri rammanum er ekkert nema efnisyfirlit og žaš samanstendur af tenglum. Viš fęrum okkur į milli ramma ķ Dolphin forritum meš žvķ aš styšja į: CAPSLOCK og 3, ath ekki žrķr į nśmerķska lyklaboršinu. Meš žvķ aš styšja į žessa lykla, žį köllum viš fram lķtinn glugga og ķ žessum glugga erum viš stašsett ķ lóšréttum lista žar sem viš fęrum okkur upp og nišur meš örvalyklum til aš velja milli atriša. Viš veljum žann ramma, "frame" sem viš viljum stašsetja okkur ķ og styšjum svo į Enter. Žar meš erum viš flutt žangaš į sķšunni.

Ég vona svo sannarlega aš žessi Service Pack eigi eftir aš hafa jafn jįkvęš įhrif į stżrikerfiš og efni standa til, en žaš veršur vķst bara tķminn aš leiša ķ ljós. Enn frekari upplżsingar um Service Pack 1 fyrir Vista er lķka hęgt aš lesa hér į žessari slóš: http://technet2.microsoft.com/WindowsVista/en/library/005f921e-f706-401e-abb5-eec42ea0a03e1033.mspx?mfr=true en žetta er lķklega ramma, "frames" heimasķša lķka.


Tölvur og tękni | Slóš | | Athugasemdir (0)

Žrišjudagur, 4. desember 2007

Žaš sem mig langar ķ jólagjöf !

Rakst svolķtiš skemmtilega grein į heimasķšu bresku blindrasamtakanna. Žar eru nokkrir tękniįhugamenn bśnir aš punkta nišur hvaša "tęknidót" žeim myndi langa til aš fį ķ jólagjöf. Spurning hvort aš einhver fįi hugmyndir viš lesturinn ? Greinina er hęgt aš lesa į žessari slóš: http://www.rnib.org.uk/xpedio/groups/public/documents/publicwebsite/public_wishtech.hcsp 

Tölvur og tękni | Slóš | | Athugasemdir (0)

Fimmtudagur, 29. nóvember 2007

Textaloud - aš vista skjöl sem mp3 skrįr

Las um žetta forrit nśna um daginn, Textaloud. TextAloud MP3 breytir texta, eša gerir žér kleift aš vista texta sem .mp3 skrįr. Žaš er sem sagt innbyggšur talgervill ķ forritinu + skjįlesari sem les textann upp og žann lestur er sķšan hęgt aš vista sem .mp3 skrį. Žetta er hęgt aš gera viš .pdf skrįr, ef žęr eru į annaš borš ašgengilegar skjįlesara, viš tölvupóstinn, word skjöl osf. Žannig aš žś gętir tekiš fullt af texta efni sem žś įtt eftir aš lesa, vistaš žaš sem .mp3 og skellt žvķ sķšan inn ķ iPod-inn eša sambęrilegt tęki og hlustaš į efniš žar sem žér passar. Gęti veriš nokkuš snišugt, en eins og meš svo margt annaš žį er ekki ķslenskur talgervill ķ boši meš žessari gręju, ašeins erlendir talgervlar.


Tölvur og tękni | Slóš | | Athugasemdir (3)

Fimmtudagur, 1. nóvember 2007

Žetta rifjašist upp fyrir mér įšan

Žegar ég fęri mig ķ "System Tray" į Windows 2000/XP/Vista tölvu, og nota til žess lyklaboršiš - žį fer žaš eftir žvķ hvort ég er aš keyra Supernova/HAL eša JAWS hvaša lykla ég nota. Insert+F11 fęrir žig ķ System Tray ķ JAWS, hvaša śtgįfu sem er eftir 4.51. CAPSLOCK+4 fęrir žig ķ "System Tray" ķ Supernova/HAL. Aftur į móti žegar ég er ekki aš keyra žessi forrit, žį hef ég gert žetta meš žvķ aš nota Control+Escape - til aš opna Start hnappinn, svo Escape til aš loka honum en samt halda fókusnum į Start hnappinum. Žvķ nęst er žaš Control+TAB og bara TAB til aš komast aš endigu ķ blessašan "System Tray" hlutann į stikunni nešst į skjįnum ķ hęgra horninu. Žegar žangaš er komiš notar mašur svo örvalyklana til aš velja žaš ķkon/forrit sem į aš stjórna ķ samvinnu meš forritslyklinum (Application Key).

Įšan rifjašist svo upp fyrir mér aš žaš er aš sjįlfsögšu til miklu einfaldari leiš til aš gera žetta: Windows lykillinn+B. Žessi flżtilykill flytur žig beint ķ "System Tray". Stundum žurfa hlutirnir ekki aš vera svona ansi flóknir.


Tölvur og tękni | Slóš | | Athugasemdir (0)

Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband